YAŞ DÜZELTME DAVASI NEDİR?
Yaş düzeltme davası, hata sonucu bir kişinin nüfus kütüğüne yaşının ve doğum tarihinin yanlış yazılması üzerine bu durumun düzeltilmesi amacıyla açılan bir dava türüdür.
YAŞ DÜZELTME DAVASI NEDEN AÇILIR?
Yaş düzeltme davası yaşı nüfus kütüğüne yanlış yazılan kişilerin evlenebilmeleri, emekli olabilmeleri, askere gidebilmeleri, eğitim alabilmeleri, 5237 sayılı Kanunun m.31 uyarınca daha az ceza verilebilmesi veya memur olabilmeleri gibi durumlarda herhangi bir hak kaybının önlenmesi amacıyla açılabilmektedir. Sayılan bu gibi bir uyuşmazlık ortaya çıktığında durumun şartlarına göre kişilerin yaşı gerek büyütülebilir gerekse küçültülebilir.
YAŞ DÜZELTME DAVASI HANGİ MAHKEMEDE AÇILACAKTIR?
5490 sayılı kanunun 36. maddesi uyarınca yaş düzeltme davasına bakmakla görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Davayı görmekle yetkili mahkeme kişinin yerleşim yeri mahkemesidir. Sonuç olarak dava davacının yerleşim yerinde bulunan Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.
YAŞ DÜZELTME DAVASINI KİM AÇABİLİR?
Yaş düzeltme davasını açabilecek kişilerden ilki pek tabii yaşı yanlış yazılmış olan kişidir. Yaşının düzeltilmesini isteme hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı olan haklardandır. Bu nedenle dava hakkını bizzat ya da bir vekil aracılığıyla kullanabilecektir. Kişi henüz ergin değilse veya kişi vesayet altında bulunuyorsa velisi ya da vasisi aracılığıyla dava açabileceklerdir. Konusu itibariyle herhangi bir hak kaybının önüne geçilmesi için bir avukatla temsil edilmeyi veya en azından konuyla ilgili danışmanlık almanızı tavsiye ederiz. Bununla birlikte eğer bir avukatla temsil olunacaksa vekaletnamede özel yetki bulunması gerekmektedir.
Kamu düzenini ilgilendiren bir durum söz konusu olduğunda ve kanundaki şartların sağlanması durumunda Cumhuriyet savcıları da yaş düzeltme davası açabileceklerdir.
YAŞ DÜZELTME DAVASINI KİME KARŞI AÇILIR?
Kişilerin nüfus kayıtları yaşadıkları yerlerde bulunan Nüfus Müdürlüklerince tutulmaktadır. Bu nedenle kişilerin hata sonucu yanlış yazılan yaşlarının düzeltilmesi davası Nüfus Müdürlüğüne karşı açılacaktır.
YAŞ DÜZELTME DAVASI AÇABİLMEK GEREKEN ŞARTLAR NELERDİR?
KİŞİ HERHANGİ BİR HASTANE VEYA DOĞUMEVİNDE DOĞMAMIŞ OLMALIDIR.
Yaş düzeltme davası açan kişi bir hastane veya doğumevinde doğmuşsa mahkeme doğum sonrası tutulan evrak ve kayıtlara hastane arşivinde ya da nüfus müdürlüklerinden ulaşacağından davayı reddecektir.
KİŞİNİN DIŞ GÖRÜNÜŞÜNÜN DÜZELTMEYE KONU YAŞA UYGUN OLMALIDIR.
Kişinin dış görünüşünden yaşının 20 – 25 aralığında olduğu anlaşılmakla kendisi 45 yaşında olduğunu ve bu şekilde bir düzeltme yapılmasını isterse mahkeme bu talebi reddecektir.
KİŞİNİN DÜZELTİLMESİNİ İSTEDİĞİ YAŞTA AYNI ANNEDEN BİR KARDEŞİNİN OLMAMASI GEREKMEKTEDİR.
Annenin hamilelik süresi dikkate alındığında ikiz olamayan çocukların aynı yaşta olabilmeleri doğal olarak imkansızdır.
KİŞİNİN YAŞININ DEĞİŞTİRİLMESİ HUSUSUNDA HAKLI BİR SEBEBİ OLMALIDIR.
Burada bahsedilen haklı sebep somut olayın şartlarına göre çeşitlik gösterebilir. Örneğin askerlik, memuriyet ve eğitim gibi konular söz konusu olduğunda haklı sebebin var olduğu kabul edilebilir.
YAŞ DÜZELTME DAVASI NE KADAR SÜRECEKTİR?
Davanın açıldığı mahkemenin iş yoğunluğu ve delil toplama durumuna göre davanın süresi farklılık gösterebilecektir. Ancak davanın basit yargılama usulüne göre yapılacak olması nedeniyle diğer dava türleri gibi uzun sürmeyecektir. Ortalama olarak dava 2 ile 5 ay arasında sürebilecektir. Mahkeme kemik yaşının tespitini isterse kişi Adli Tıp Kurumuna gönderileceğinden biraz daha uzama ihtimali bulunmaktadır.
YAŞ DÜZELTME DAVASI NE ZAMAN AÇILABİLİR?
Yaş düzeltme davalarının açılabilmesi için herhangi bir zamanaşımı kanunda öngörülmemiştir. Bu nedenle dava her zaman açılabilecektir. Ancak dikkat edilmesi gereken en önemli husus davanın yalnızca bir kez açılabileceğidir. Zira dava sonucunda kişinin gerçek yaşı kesinleşecektir.
YAŞ DÜZELTME DAVASI NASIL AÇILIR VE NASIL İSPATLANACAKTIR?
Öncelikle herhangi bir hak kayına uğramamanız ve süreci daha iyi yürütebilmek için bir avukattan danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz. Yaş düzeltme işlemi ancak ve ancak mahkemede dava açılarak yapılabileceğinden özel uzmanlık gerektiren bu ve diğer tüm hukuki işlemlerinizde bir avukata başvurmak sizin menfaatinize olacaktır.
Tıbben kişilerin kemik yaşları 25 yaşına gelene kadar ölçülebilmektedir. Bu nedenle 25 yaşın altında bulunan kişiler yaş düzeltilmesi konusunda daha avantajlıdır diyebiliriz. Adli Tıp Kurumunun mahkemeye vermiş olduğu raporla kişinin gerçek yaşını tespit edecektir.
25 yaşının üzerinde bulunanların iddialarını ispatlamaları biraz daha güç olacaktır. Bu konuda tanık dinletilmesi hususu çok büyük önem arz etmektedir. Yaş Düzeltme davaları her türlü delille ispat olunabilen davalardır.
Davacının duruşmada bulunması gerekmektedir. Hakimin bir vicdani kanaate sahip olabilmesi için bu kişinin duruşma salonunda bulunması gerekmektedir.
YAŞ DÜZELTME DAVASININ ASKERLİĞE ETKİSİ NE ŞEKİLDE OLACAKTIR?
1111 sayılı Askerlik Kanunu m.81 uyarınca askerlik çağına gelindikten sonra kişilerin yapmış oldukları yaş değişikliğinin herhangi bir şekilde askerlik işlemlerine ve dolayısıyla da bedelli askerliğe başvurma hususunda bir etkisi olmayacaktır. Ancak kimlik yaşları ve fiziki görüntüleri uyumlu olmayanlar daha önce bir yaş düzeltme davası açmamışlarsa bu kişilerin yaşlarının düzeltilmesi amacıyla askerlik şubesi başkanının Cumhuriyet savcısına müracaat etmesi ve sonrası yapılacak yargılama sonucu yaşları düzeltilebilecektir.
YAŞ DÜZELTME DAVASININ EMEKLİLİĞE ETKİSİ NE ŞEKİLDE OLACAKTIR?
Yaş düzeltme davasıyla kişinin yaşının düzeltilmiş olması emeklilik için gereken süreye bir etkisi olmayacaktır. Anayasa Mahkemesinin 19.11.2008 tarihli E: 2008/64 ve K: 2008/129 sayılı kararında “ilk defa sigortalı olunduktan sonra yapılmış yaş düzeltmelerinin emeklilik hesaplarında geçerli sayılmamasının Anayasaya aykırı olmadığı” yönünde verdiği hüküm bunu destekleyici niteliktedir.
