ŞİKAYET HAKKI NEDİR?
Ceza Kanunu uyarınca şikayete tabi olan suçların savcılık tarafından soruşturulması veya mahkemelerce kovuşturulması şikayet şartının gerçekleşmiş olmasına bağlıdır. Şikayet hakkı, failin cezalandırılması için suçtan zarar gören veya mağdur tarafından yasal süresi içerisinde ve yetkili makama yapılması gereken bir başvuru hakkıdır.
Şikayet hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır. Bu sebeple şikayet hakkı başkasına devredilemez ve mirasçılara geçmez. Ancak kişi şikayet hakkını kullandıktan sonra vefat etmesi durumunda mirasçıları müdahil olarak katılabilirler.
ŞİKAYET HAKKI NASIL KULLANILIR?
Suç şikayetinin nasıl yapılacağı hususu CMK. m.158’de belirtilmiştir. Şikayet hakkı en yakın karakola veya Savcılığa giderek beyanda bulunarak ve bu beyanların da bir tutanağa geçirilmesiyle yahut Savcılığa yazılı bir şikayet dilekçesi verilmekle kullanılır.
Valilik ve Kaymakamlığa da başvurarak şikayet hakkınızı kullanabilirsiniz. Bu durumda yapmış olduğunuz şikayet Savcılığa gönderilecektir.
Yurt dışında işlenip Türkiye’de takibi gereken suçlar hakkında Türkiye’nin elçilik ve konsolosluklarına da ihbar veya şikâyette bulunulabilir.
Bir kamu görevinin yürütülmesiyle bağlantılı olarak işlendiği iddia edilen bir suç nedeniyle, ilgili idareye yapılan şikâyet, gecikmeksizin Savcılığa gönderilir.
Şikayet dilekçesinde, şikayet edenin kimlik bilgileri, adresi, iletişim bilgileri ve olayın açık anlatımı yer almalıdır. Şikayete konu olayın müşteki tarafından açıkça anlatılmış olması gerekmektedir. Şikayete konu olan fiilin açıkça suç oluşturmadığı bir tahkikat yapılmaksızın anlaşıldığı durumlarda ve yapılan şikayetin soyut ve genel nitelikte olduğu durumlarda soruşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar verilecektir. Bu karar müştekiye bildirilir.
Anlatıldığı üzere şikayet ve şikayetten vazgeçme teknik bilgi içeren ceza muhakemesi kurumları olduklarından herhangi bir işlem yapmadan evvel bir avukattan danışmanlık almanızı tavsiye ederiz.
ŞİKAYET HAKKINI KULLANABİLME SÜRESİ NEDİR?
Ceza Kanununda bazı suçların soruşturulması ve kovuşturulması için şikayet şartı aranmıştır. Bu soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suçlar bakımından şikayet hakkının ne zamana kadar kullanılabileceği bir hak düşürücü süreyle belirlenmiştir.
TCK. m.73 uyarınca müşteki faili ve fiili öğrendiği ya da bildiği günden itibaren 6 ay içerisinde şikayet hakkını kullanmalıdır. İlgili madde uyarınca müştekinin hem fiilin ne olduğunu hem de failin kim olduğunu öğrenmesinden itibaren 6 aylık süre işlemeye başlayacaktır. Örneğin kişi fiili biliyor ancak faili fiili öğrenmesinin üzerinde 4 ay geçtikten sonra öğreniyorsa süre faili öğrendiği tarihten itibaren işlemeye başlayacaktır.
Mağdur sayısının birden fazla olduğu durumlarda her mağdurun şikayet süresi kendileri bakımından ayrı ayrı değerlendirilir. Örneğin mağdur A faili ve fiili 15 Ocak’ta öğrenmişse 15 Temmuz’a kadar şikayette bulunabilirken aynı fiil ve faili 10 Mart’ta öğrenen B şikayetini 10 Eylül’e kadar yapabilecektir.
Bu 6 aylık süre hak düşürücü nitelikte olduğundan müşteki bu süre içerisinde şikayet hakkını kullanmazsa şikayet hakkı düşecektir. Bununla beraber şikayet hakkı TCK m.66 uyarınca dava zamanaşımı süresi içerisinde yapılması gerekmektedir. Bu sebeple hak kaybına uğramamanız adına bir avukattan hukuki danışmanlık almanızı tavsiye ederiz.
BİRDEN FAZLA FAİLİN BULUNMASI HALİNDE ŞİKAYET HAKKI HEPSİNE KARŞI MI KULLANILACAKTIR?
Kural olarak mağdur veya suçtan zarar gören olumsuz etkilendikleri fiili şikayet ederler. Bu sebeple o fiilin bütün faillerini şikayet ederler. Şikayetin bölünmezliği gereği mağdur veya suçtan zarar gören faillerden birkaç kişiyi seçerek bunlar hakkında şikayet hakkını kullanamaz. Şikayet tüm failleri içine alacak şekilde etki ve sonuç doğuracaktır.
ŞİKAYETTEN VAZGEÇME NEDİR?
Şikayetten vazgeçme takibi şikayete tabi suçlarda soruşturma aşamasını bitiren, kovuşturma aşamasına geçilmişse ceza davasını düşüren bir işlemdir.
Şikayet hakkında olduğu gibi şikayetten vazgeçme hakkı da kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır.
ŞİKAYETTEN VAZGEÇME NASIL YAPILACAKTIR?
Kanun şikayetten vazgeçmenin ne şekilde kullanılacağını düzenlememiştir. Ancak şikayet hakkı hangi şekilde kullanılmışsa şikayetten vazgeçme hakkı da aynı şekilde kullanılabilir. Şikayetten vazgeçme hakkında dikkat edilecek husus vazgeçme iradesinin ispatlanabilmesidir.
ŞİKAYETTEN VAZGEÇME HAKKI NE ZAMANA KADAR YAPILABİLİR?
Şikayetten vazgeçme hakkı soruşturma aşamasında her zaman kullanılabilir. Kovuşturma aşamasında şikayetten vazgeçme hakkı mahkemenin vereceği kararın kesinleşmesine kadar kullanılabilecektir. Ancak kararın kesinleşmesinden sonra şikayetten vazgeçme mümkün olmayıp cezanın infazına geçilecektir.
ŞİKAYETTEN VAZGEÇME SONRASINDA NELER OLACAKTIR?
Şikayetin bölünmezliği ve fiilin şikayet edilmesi prensipleri gereği şikayetten vazgeçme suça katılanların tamamını etkiler.
Şikayetten vazgeçme, şikayet edilenin kabul etmesiyle sonuç doğuracaktır. Vazgeçmeyi kabul etmeyen fail hakkında yargılamaya devam olunur.
Şikayetten vazgeçme sonrası şikayet hakkı düşeceğinden aynı fiile ilgili tekrar şikayette bulunulmaz.
