ADLİ SİCİL KAYDI NEDİR?
Halk arasında sabıka kaydı olarak da bilinen adli sicil kaydı, kişi hakkında yapılan yargılama sonucu kesinleşen ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin kayıtların tutulduğu sicilidir. Adli sicil kayıtları Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından tutulmaktadır.
Tanımdan da anlaşılacağı üzere adli sicil kaydına bir ceza veya güvenlik tedbirinin işlenebilmesi için kararın kesinleşmesi gerekmektedir. Ceza mahkemesinin verdiği karara karşı istinaf veya temyiz kanunyoluna başvurulmuşsa bu kararlar adli sicil kaydına işlemeyecektir.
ADLİ SİCİL KAYDINDA HANGİ BİLGİLER İŞLENEBİLİR?
5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun 4.maddesinde adli sicil kaydında hangi bilgilerin yer alacağı düzenlenmiştir. Buna göre şu bilgiler adli sicil kaydında yer alır:
Hapis cezasına mahkûmiyet kararı, koşullu salıverilme kararı, koşullu salıverilmede denetim süresinin uzatılmasına ilişkin karar, koşullu salıverilme kararının geri alınmasına dair karar ve hapis cezasının infazının tamamlandığı hususu adli sicil kaydına kaydedilir.
Hapis cezasının ertelenmesi halinde denetim süresi, denetim süresinin yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirilmesi dolayısıyla cezanın infaz edilmiş sayıldığı hususu ve ertelenen hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine ilişkin kararlar adli sicil kaydına işlenir.
Adlî para cezasına ilişkin mahkûmiyet hükmü, adlî para cezasının ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu, adlî para cezasının tazyik hapsi suretiyle kısmen veya tamamen infaz edildiği hususu, adlî para cezasının tazyik hapsinden sonra kalan kısmının ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu adli sicil kayında yer alır.
Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak, adlî para cezasına mahkûmiyet veya güvenlik tedbiri uygulanması hükmü, kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak hükmedilen güvenlik tedbirinin gereklerinin yerine getirilmemesi dolayısıyla hapis cezasının infazına ilişkin karar, kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak hükmedilen güvenlik tedbirinin değiştirilmesine ilişkin kararlar adli sicil kaydında yer alacaktır.
Kasten işlenen bir suç nedeniyle hapis cezasına mahkûmiyetin kanunî sonucu olarak yoksun kalınan haklara cezanın ertelenmesi dolayısıyla getirilen istisnaya ilişkin karar ve mahkûmiyet hükmüyle bağlantılı olarak verilen, belli bir hak ve yetkinin kullanılmasının veya belli bir meslek veya sanatın icrasının yasaklanmasına ya da sürücü belgesinin geri alınmasına ilişkin kararlar da adli sicil kaydına işlenmektedir.
Türk vatandaşı hakkında yabancı mahkemenin kesinleşmiş olan mahkûmiyet kararının Türk hukuku bakımından doğurduğu hak yoksunluklarına ilişkin olarak Cumhuriyet savcısının istemi üzerine mahkemece verilen karar adli sicil kayında yer alır.
Ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık dolayısıyla verilen karar, ceza zamanaşımının dolduğunun tespitine ilişkin karar, genel veya özel affa ilişkin kanun; özel affa ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararı, Askerî Ceza Kanununa göre verilmiş mahkûmiyet kararlarındaki ferî cezalar, akıl hastalığı nedeniyle hükmedilen güvenlik tedbirlerine ilişkin kararlar adlî sicile kaydedilir.
ADLİ SİCİL KAYDINDA HANGİ BİLGİLER YER ALMAZ?
Adli sicile kaydedilmeyecek bilgiler 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun 5.maddesinde düzenlenmiştir. Madde hükmü uyarınca disiplin suçlarına ve sırf askerî suçlara ilişkin mahkûmiyet hükümleri, disiplin veya tazyik hapsine ilişkin kararlarla idarî para cezasına ilişkin kararlar adli sicil kaydında yer almaz.
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARI ADLİ SİCİL KAYDINDA YER ALIR MI?
Adli sicil kaydında kesinleşen ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin kararlar işlenmektedir. Ancak HAGB kararı adli sicile değil kendine özel ayrı bir sicile kaydedilir. Ancak Anayasa Mahkemesinin 01/06/2023 tarihli 2022/120 Esas ve 2023/107 Karar sayılı kararıyla HAGB kurumunu iptal etmiştir. Mahkemeler 01/08/2024 tarihinden sonra HAGB kararı veremeyeceklerdir.
ADLİ SİCİL KAYDI NASIL SİLİNİR? NEREYE BAŞVURU YAPMAK GEREKİR?
Adli sicil kayıtlarının silinebilmesi için gerekli bazı şartlar bulunmaktadır. Bu şartlar 5352 sayılı Kanunun 9.maddesinde düzenlenmiş olup şu şekildedir:
Cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması halinde ilgilinin adli sicil kaydı Adli Sicil ve İstatistik Müdürlüğü tarafından silinerek arşiv kaydına alınır. Burada bahsi geçen infazın tamamlanmasından kasıt eğer hapis cezasına hükmedilmişse bunun tamamlanmış olması eğer adli para cezasına hükmedilmişse bunun ödenmiş olmasıdır.
Ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık halinde ilgilinin adli sicil kaydı Adli Sicil ve İstatistik Müdürlüğü tarafından silinerek arşiv kaydına alınır.
Ceza zamanaşımının dolması halinde ve genel af halinde Adli Sicil ve İstatistik Müdürlüğü tarafından silinerek arşiv kaydına alınır.
İlgilinin ölümü üzerine Adlî sicil bilgileri tamamen silinir.
Bu şartlardan birinin oluşması halinde kanuni düzenlemeye göre Adli Sicil ve İstatistik Müdürlüğü kendiliğinden adli sicil kayıtlarını silecektir. Ancak gerek sicil kayıtlarının fazla olması gerekse kurumun iş yoğunluğu göz önüne alındığında adli sicil kaydının silinmesini bildirir bir dilekçeyle kuruma bizzat veya bir avukat aracılığıyla başvurulması daha hızlı sonuç verecektir. Başvuru dilekçenizde yukarıda sayılan şartları yerine getirdiğinizi ispatlayıcı belgelerinde bulunması gerekmektedir.
Yeni tarihli düzenleme uyarınca E-Devlet üzerinden de talepte bulunabilirsiniz.
Adli sicil kaydı hayatın her alanında karşınıza çıkması muhtemel olduğundan bir hak kaybı yaşamamanız adına bir avukattan hukuki danışmanlık almanızı tavsiye ederiz.
ADLİ SİCİL ARŞİV KAYDI NEDİR?
Adli sicil kaydı ve adli sicil arşiv kaydı birbirinden farklı iki sicildir. Kesinleşen ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin hükümler öncelikle adli sicil kaydına işlenir. 5352 sayılı Kanunun 9.maddesinde düzenlenmiş şartların gerçekleşmesi durumunda adli sicil kaydında yer alan bilgiler silinerek arşiv kaydına yazılır. Arşiv kayıtlarının silinmesi daha katı düzenlenmiş olup belirli koşulların gerçekleştiği durumlarda silinebilecektir.
ADLİ SİCİL ARŞİV KAYDI NASIL SİLİNİR?
5352 sayılı Kanunun 12.maddesinde adli sicil arşiv kaydının nasıl ve hangi şartlarla silineceği düzenlenmiştir. Buna göre:
1- İlgilinin ölümü üzerine adli sicil arşiv kaydı tamamen silinecektir.
2- Anayasa m.76’da sayılan taksirli suçlar hariç olacak şekilde toplam bir yıl veya daha fazla süreli hapis cezasına hüküm giymiş olanlar; zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, Resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından adli sicil kaydının silinerek adli sicil arşiv kaydına kaydedildiği tarihten itibaren yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla on beş yıl geçmesiyle ve yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz yıl geçmesiyle adli sicil arşiv kaydı silinecektir.
3- Diğer mahkûmiyet bakımından kural olarak adli sicil kaydının silinerek adli sicil arşiv kaydına kaydedildiği tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle silinecektir.
4- Failin işlemiş olduğu fiilin kanunla suç olmaktan çıkarılması halinde, bu suçtan mahkûmiyete ilişkin adlî sicil ve arşiv kayıtları, talep aranmaksızın tamamen silinecektir.
5- Kanun yararına bozma veya yargılamanın yenilenmesi sonucunda verilen beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararının kesinleşmesi halinde, önceki mahkûmiyet kararına ilişkin adlî sicil ve arşiv kaydı tamamen silinecektir.
6- Akıl hastalığı nedeniyle hükmedilen güvenlik tedbirlerine ilişkin kayıtlar, infazının tamamlanmasıyla tamamen silinir.
Adli sicil arşiv kaydının silinmesi için adli sicil kaydının silinmesi prosedürü uygulanacaktır. Yani adli sicil arşiv kaydının silinmesi talepli dilekçenizi şartların oluştuğuna dair belgelerle bizzat kendiniz veya bir avukat aracılığıyla Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne başvurmanız gerekmektedir.
Ancak bu konu hukuk tekniği bilmeyi gerektiğinden süreci bir avukatla takip etmek veya bir avukattan danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye etmekteyiz.
ADLİ SİCİL KAYDI VE ADLİ SİCİL ARŞİV KAYDI SİLDİRME TALEPLERİ NE KADAR SÜRE İÇERİSİNDE SONUÇLANIR?
Adli sicil kaydının silinmesi için kuruma yaptığınız başvuru incelenecek ve şartları taşıdığınız anlaşılırsa yaklaşık olarak 1 – 3 ay içerisinde adli sicil kaydınız silinecektir.
Adli sicil arşiv kayıtlarının silinmesi işlemleri daha uzun ve daha detaylı olduğundan adli sicil kaydının silinmesine nazaran daha uzun sürmektedir. Adli sicil arşiv kayıtlarının silinmesi için kuruma yaptığınız başvuru incelenecek ve gereken şartları taşımanız durumunda ve gereken sürelerin dolduğu anlaşılırsa 3 – 6 ay arasında adli sicil arşiv kaydınız silinecektir.
Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünün iş yoğunluğu, dilekçe ve eklerinin incelenerek karara bağlanması ve postada geçirilen zaman göz önüne alındığında bu süreler değişkenlik gösterebilmektedir.
ADLİ SİCİL KAYDI VE ADLİ SİCİL ARŞİV KAYDI SİLİNMEZSE NE NASIL BİR YOL İZLENMELİDİR?
Yazımızda sicil kayıtlarını sildirmek için bahsettiğimiz şartlar oluşmuşsa ve gereken süreler tamamlanmışsa Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne verdiğiniz dilekçeyle usulüne uygun yapmış olduğunuz başvurunuz reddedilirse veya 30 gün içerisinde bir işlem yapılmazsa idari işlemin iptali davası açılması mümkündür. Böyle bir durumun varlığı halinde hak kaybına uğramamanız için bir avukattan danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz.
